حقوق کیفری

خیانت در امانت چیست و چه مجازاتی دارد؟

امانت داری یکی از مهم ترین رفتارهایی است که در ارتباطات اجتماعی مانند محیط کاری و ارتباطات شخصی، نقش مهمی ایفا می‌کند. خیانت در امانت نیز کاری است که در گروه جرایم علیه اموال و مالکیت در نظر گرفته می‌شود. در ادامه این مقاله از سایت مشاوره حقوقی همیارتو به این مطلب می‌پردازیم، مراحل شکایت کردن و پیگیری آن را ذکر می‌کنیم. نهایتاً مجازات آن را شرح خواهیم داد.

خیانت در امانت چیست؟

اگر شما هم به دنبال پاسخ دقیقی درباره مفهوم خیانت در امانت هستید، باید بگوییم ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی اعلام کرده که هر گاه اموال منقول و غیر منقول مانند وجه نقد، لوازم و حتی ملک و اسنادی مانند چک، سفته و قبض به عنوان اجاره، امانت، رهن ملک یا برای وکالت و یا انجام هر کاری با اجرت یا بی‌ اجرت به شخصی داده شود، سپس شخص تحویل گیرنده در اموال یا اسنادی که در اختیار دارد تصرف کند، از آنها استفاده کرده یا به هر نحوی آنها را گم یا نابود کند، عمل خیانت در قبال امانت را انجام شده است.

 در توضیح دقیق تر باید بگوییم که موارد جرم خیانت در امانت شامل:

  • تصاحب مال امانی
  • استفاده از مال امانت گرفته شده
  • مخفی کردن مال امانی یا خارج کردن آن از دسترس مالک
  • از بین بردن مال امانت گرفته شده

توجه کنید که این جرم در مورد املاک، فعالیت‌های تجاری، وراثت، اسناد دولتی و یا هر گونه مهر و امضاست. به این معنی که ممکن است ملکی تصاحب یا استعمال شود. از طرفی این احتمال وجود دارد که اموال یا املاک در انحصار ورثه تقسیم شده باشند. از طرفی مفقود کردن، تصاحب و استعمال اسناد دولتی یا مورد سوء استفاده قرار دادن امضا و مهر مدیری، از انواع خیانت کردن در قبال امانت محسوب می‌شوند.

مجازات جرم خیانت در امانت چیست؟

فردی که در معامله‌های مختلف مقابل امانت طرفین معامله خیانت می‌کند، اگر پس از شکایت شاکی و بررسی دادگاه مجرم شناخته شود، مجازات خواهد شد. در توضیح کامل‌ تر باید بگوییم که قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ مجازات جرم خیانت کردن در قبال امانت را از ۶ ماه تا ۳ سال حبس اعلام کرده است. اما ماده ۱۰۴ اصلاحی قانون کاهش حبس مجازات تعزیری که در سال ۱۳۹۹ به تصویب رسید، جرم خیانت کردن در قبال امانت را به جرمی قابل گذشت تبدیل کرد. به این معنی که شاکیان این حق را دارند که از شکایت خود بگذرند و فرد مجرم متحمل مجازات حبس نشود. در ضمن میزان مجازات خیانت در امانت در قانون جدید به ۳ ماه تا ۱.۵ سال کاهش پیدا کرد.

مدارک شکایت خیانت در امانت چیست؟

اگر کسی به دلیل متحمل شدن خیانت فردی در مقابل امانت خود تصمیم به ثبت شکایت کند، باید چند مدرک زیر را ارائه دهد:

  • رسید مال سند یا مدرک سفید مهر واگذار شده به فردی امین
  • طرح شکایت و اظهارنامه درباره جرم تعیین شده
  • شهود برای اثبات جرم خیانت کردن در مقابل امانت طرفین
  • اسناد و مدارکی برای آگاه کردن مراجع ذی نفع از حقیقت ماجرا

نحوه شکایت کردن

برای اینکه فردی بخواهد شکایت خود را در حیطه خیانت در امانت به ثبت برساند، باید چند مرحله طی کند که عبارتند از:

  1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: برای اینکه شکایت خود را به ثبت برسانید باید به ساختن پروفایلی در سامانه ثنا و ثبت دادخواست در این سامانه بپردازید. برای این منظور باید به یک دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
  2. پر کردن فرم شکواییه: در گام بعدی باید فرم شکایت خود را پر کنید. در چنین شرایطی وکیل می‌تواند به شما کمک کند تا متن دقیق و کاملی را آماده کنید. در ضمن باید مدارکی را همراه داشته باشید که وکیل شما را در این زمینه راهنمایی می‌کند.
  3. ارجاع شکواییه به مراجع ذی صلاح: بعد از این مدارک را همراه با دادخواست ارائه دادید، دفتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست و پیوست آن را به مرجع ذی صلاح ارسال می‌کند.

نحوه رسیدگی به جرم چگونه است؟

هنگامی که دادخواست خود را برای شکایت این نوع از خیانت فردی به ثبت رساندید، مراحلی طی خواهند شد تا حکم نهایی صادر گردد.

  • ابتدا دو طرف دعوا به شورای حل اختلاف دعوت می‌شوند تا با جلساتی دعوای میان هر دو تمام شده و شاکی شکایت خود را پس بگیرد.
  • در صورتی که دو طرف صلح نکردند یا پیگیر جلسه نبودند، پرونده به دادسرا ارسال خواهد شد.
  • اکنون نوبت به این می‌رسد که دادگاه با مدارک موجود و بررسی شواهد شهود، جرم را کامل بررسی کند. اگر جرم اثبات شود، با توجه به شدت جرم، مدت زمان حبس به عنوان مجازات (از ۳ ماه تا ۱.۵ سال) تعیین خواهد شد.

توجه داشته باشید که در صورت کامل نبودن شواهد و مدارک یا اعلام رضایت شاکی، پیگیری پرونده از سوی دادسرا متوقف خواهد شد.

جمع بندی

در این مطلب از مجله دکتر بهشتیان توضیح دادیم که خیانت کردن در مقابل امانت به این معناست که فردی اموال منقول و غیر منقول، امضا و مهر و یا اسنادی مانند چک، قبض و سفته را بدون اطلاع مالک یا واگذار کننده استفاده، تصاحب، مفقود یا نابود کند. مجازات این جرم هم در قانون جدید ۳ ماه تا ۱.۵ سال است. هرچند اگر شاکی رضایت دهد، مجازات قابل گذشت خواهد شد. شما در این مطلب با مدارک لازم، شیوه ثبت دادخواست و نحوه پیگیری شکایت آشنا شدید. برای تسهیل فرآیند کار می‌توانید از وکیل پرونده‌های خیانت در امانت راهنمایی بگیرید.

سؤالات متدوال

جرم خیانت کردن در مقابل امانت چیست؟

– اگر فردی اموال منقول و غیر منقول، امضا و مهر و یا اسنادی مانند چک، قبض و سفته را بدون اطلاع مالک یا واگذار کننده استفاده، تصاحب، مفقود یا نابود کند، متهم به انجام جرم خیانت کردن در قبال امانت فردی دیگر می‌شود.

مجازات جرم خیانت در امانت چیست؟

– در قانون جدید ۳ ماه تا ۱.۵ سال به عنوان مجازات جرم خیانت کردن در قبال امانت است.

آیا شکایت خیانت کردن در مقابل امانت قابل گذشت است؟

– بله. شاکی می‌تواند در زمان حضور در شورای حل اختلاف یا مراحل بعدی بررسی شکایت، رضایت خود را اعلام کرده و شکایت را پس بگیرد.

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱۹۳ رای
guest
15 نظرات
تازه‌ترین
قدیمی‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
امین
امین
1 ماه قبل

سلام ایا خیانت در امانت جرم دولتی هم دارد یا اگر طرف شاکی رضایت بدهد پرونده مختومه می شود

علی
علی
3 ماه قبل

سلام خسته مباشید

آخرین ویرایش 3 ماه قبل توسط علی
علی
علی
3 ماه قبل

سلام من به کسی چک دادم و پول چک رو ریختم به حسابشون و چک را نگرفتم چون دوستم بود ولی الان نامردی کرده و برده چک رو برگشت زده الان باید چیکار کنم؟

مرتضی
مرتضی
پاسخ به  علی
2 ماه قبل

سلام شما هم باید به بانک مراجعه و ریز پرینت رو اخذ کنید و به جلسه دادرسی ببرید اگه اونجا کارساز بود و طرف اعتراف کرد که هیچ ولی اگه کارساز نبود در مرحله اول یه اظهارنامه ارسال میکنید و بعدش دادخواست مطالبه وجهی که به حسابش رو زدید رو از طریق سامانه دفتر خدمات قضایی ثبت میکنید

اسدی
اسدی
3 ماه قبل

سلام صابکارم برا من لوازم خانه خریدیدند و قرار شدقسطی از حسابم کم کند اما خیلی بد دهن و بود هی توهین و تهدیدی میکرد در اخر کتکم زد و من دیگ سرکار نرفتم و نامه پزشک قانونی گرفتم و ازشون شکایت کردم و تو شورای حل اختلاف رضایت دادم حالا اون اقابابت اجناس میخاد شکایت کنه از من هیچ گونه چک و سفته و سندی نداره میخام بدونم اگر شکایت کنه و در اخر بتونه ثابت کنه میتونه منو ب زندادن بندازه ینی زندادن داره ؟ حک دادگاه چی میتونه باشه ممنون میشم جواب بدین

رها
رها
3 ماه قبل

من گردنبندی به گرم ۱۶ گرم امانت به کسی دادم ایشون هم امانت منو گم کرده فقط ازشون پیام هارو دارم که بارها اعتراف کرده که گردنبند دزد ازشون زده آیا با پیام ها میتونم ازشون شکایت کنم

رضا
رضا
4 ماه قبل

سلام،
شخصی توربین بزرگی ( در اندازه یک میز ادلری) برای انتقال به محل دیگر تحویل گرفته و سپس مدعی شده که بار در جاده از جرثقیل سقوط کرده و وی متوجه نشده پس از مدتی حدود سه روز بار را به انبار مقصد تحویل داده، ایا مصداق خیانت در امانت است یا سرقت؟

رضا
رضا
7 ماه قبل

سلام
من و چند نفر دیگه با یک شخصی زمینی را شراکتی خرید کردیم اما بر حسب اعتمادی که به اون شخص کردیم زمین به نام ان شخص زده شد اما الان مدتی از این قضیه میگذره ولی شخص سهم ما رو به ما منتقل نمیکنه
ایا ما میتوانیم شکایتی مبنی بر خیانت در امانت از اون شخص انجام بدیم؟

آخرین ویرایش 7 ماه قبل توسط رضا
احمد
احمد
10 ماه قبل

سلام من تو یه شرکت خصوصی مشغول به کار بودم بعد از اتمام همکاریمون باشرکت صاحب شرکت ادعا کرد یه سری وسایل کار رو برنگردوندم بهشون و هیچ رسید یا مدرکی وجود نداره که من این وسایل رو تحویل گرفتم تکلیف من چیه این وسط

اسماعیل
اسماعیل
1 سال قبل

سلام من خیانت درامانت کردم و مال طرف را برگرداندم ولي رضایت نمیده تکلیف من چی

وحید فراست
وحید فراست
پاسخ به  اسماعیل
10 ماه قبل

جرم خیانت در امانت رد مال ندارد و طرف دعوی یعنی شاکی می تواند رضایت خود را اعلام نکند

مهدی رضائی
مهدی رضائی
1 سال قبل

با سلام‌ و خسته نباشید
تکلیف اموالی که بر اثر خیانت از بین رفته و یا به تصرف درآمده چه میشود ، صرفاً فرد حبس میشود ، یا اموال هم در همان دادگاه تعیین تکلیف میشود که چگونه پس بدهد یا جبران خسارت کند

وحید فراست
وحید فراست
پاسخ به  مهدی رضائی
10 ماه قبل

در جرم خیانت در امانت عین اموال هم به صاحب مال برنگردد مشکلی ندارد می تواند مثل یا قیمت آن را هم بپردازد

مهرعلی رحیمی
مهرعلی رحیمی
1 سال قبل

ممنون سنند املاک زراعتی پبرم امانت داده بود به پسرعمویش پدرم فوت کرده است پسرعمویم سند رابامدارک جعل به اسم خودانتفال داده است خیانت در امانت حساب میباشد

وحید فراست
وحید فراست
پاسخ به  مهرعلی رحیمی
10 ماه قبل

ابتدا باید امانت بودن اموال اثبات گردد البته اگر عمل جعل هم اثبات گردد هم جرم خیانت در امانت و هم جعل اثبات می گردد

دکمه بازگشت به بالا